تشخیص کودک منزوی از دیگر کودکان کار پیچیده ای نیست. فقط کافی است مدتی کودک خود را با دیگرکودکان مقایسه نمایید. اگر کودک شما در موقعیت هایی که باید با دیگر کودکان بازی کند گوشه گیری و انزوا را انتخاب می کند و حتی بعد از گذشت مدتی باز هم حاضر به بازی با آنها نمی شود کودک شما منزوی است. کودکانی که می توانند مدت زیادی قهر کرده و صحبت نکنند نیز نشانه های منزوی بودن دارند. این کوددکان تا احساس عدم امنیت بکنند منزوی شده و شروع به خیال پردازی خواهند کرد. اصولا کودکان منزوی بیشتر ترجیح می دهند به تنهایی بازی کنند و بازی های گروهی را انتخاب نخواهند کرد. خیال پردازی و عدم ترجیح بازی با گروه مهمترین نشانه کودک منزوی است.
اصولا والدینی که با توجه به رفتارهای کودکشان احساس می کنند مشکلی وجود دارد برایشان این سوال مطرح می شود که چگونه یک کودک منزوی را تشخیص دهیم؟ آیا کودک ما درونگرا است و یا اینکه منزوی شده است. به صورت کلی منزوی بودن و خجالتی بودن کودکان به عوامل مختلفی بستگی دارد که گاها با رفع این مشکلات می توانید در رفتارکودک خود تغییر ایجاد نمایید.
عواملی که باعث منزوی شدن کودک می شود
عوامل زیادی در منزوی شدن کودک تاثیر دارد. دانستن عواملی که در منزوی شدن کودک موثر هستند می توانید به شما در تشخیص کودک منزوی کمک کند. بعضی از این عوامل قابل حل و رفع شدن هستند اما بعضی از آنها به ورت ژنتیکی می باشد و شما نمی توانید با تغییر در رفتار خود آن را حل نمایید. بلکه باید با مشورت گرفتن از مشاوران و روانشناسان کودک سعی کنید که نشانه کودک منزوی را در او از بین برده و او را از لاک خود خارج نمایید. اما چه عواملی باعث منزوی شدن کودک می شوند؟
• ژنتیک
اگر والدین کوودک خود انسان های گوشه گیری باشند ممکن است این درون گرا بودن به کودک نیز به صورت ژنتیکی به ارث برسد. از این رو شما نمی توانید این کودک منزوی را به کودکی برون گرا تبدیل نمایید بلکه فقط با رفتار درست خو می توانید او را به سمت اجتماعی شدن و خارج شدن از دنیای خود تشویق نمایید.
• مقایسه کودک با دیگران
اگر شما به عنوان والدین مرتبا کودک خود را با دیگر کودکان مقایسه کنید نا خود آگاه او را به سمت انزوا سوق می دهید. کودکی که مرتبا با دیگران مقایسه می شود اعتماد به نفس خود را از دست می دهد و از جمع گریزان می شود. او از ترس مقایسه و شماتت شدن ترجیح می دهد کسی را نبیند و به تنهایی بازی کند.
• الگو گیری از دیگران
اگر در اطراف کودک پدر و مادر و یا هر فردی که کودک به او علاقه دارد رفتارهای اجتماعی زیادی نداشته باشند کودک نیز نمی تواند رفتارهای اجتماعی را بیاموزد و همین امر باعث می شود او تنهایی را انتخاب بهتری بداند.
• ترس از محیط
اگر به تازگی وارد محیط جدید شوید و در بدو ورود رفتار مناسبی با کودک نشود ممکن است کودک احساس امنیت نکرده و علاقه ای به حضور در جامه نداشته باشد. اگر مدرسه کودک به تازگی عوض شده است ممکن است تا زمان پیدا کردن دوست جدید و یا اخت گرفتن با محیط جدید کودک منزوی شود. شما می توانید در این کار به او کمک کنید.
• توقع بیش از حد از کودک
اگر والدین خواسته و یا ناخواسته از کودک توقع بی جا داشته باشند باعث می شود که اعتماد به نفس او کاهش یافته و احساس خوبی نسبت به خود نداشته باشد. همین امر نشانه کودک منزوی را در او رشد می دهد. کودکی مرتبا در حال شماتت و تنبیه شدن است نمی تواند در اجتماع روابط قوی داشته باشد.
• کم بودن روابط اجتماعی
برای تشخیص کودک منزوی به میزان روابط اجتماعی خود دقت کنید. اگر کودک شما روزها فرد جدید را نمی بیند نمی تواند روابط اجتماعی را آموزش ببیند. کودکی که روزها تنها در خانه مشغول بازی است با دیدن فرد جدید احساس نا امنی کرده و نمی تواند رابطه برقرار کنند.
• تجربه های بد
اگر در جمع کودکان از کودک خود ایراد بگیرید و یا او را تنبیه کنید مطمئنا او در زمان حضور در همان جمع احساس خوبی نخواهد داشت. شخصیت کودکان را نباید در جمع دوستان و خانواده و ... خرد کرد؛ چرا که در ضمیر ناخود آگاه او ثبت خواهد شد.
با یک کودک منزوی چگونه باید رفتار کنیم
بعد از اینکه متوجه شدیم چگونه ی کودک منزوی را تشخیص دهیم باید به فکر یادگیری رفتار مناسب با کودک منزوی را نیز باشیم. با این کار به میزان زیادی می توانیم کودک خود را به جامعه بازگردانیم. در ادامه تصمیم داریم رفتارهای درست در قبل کودک منزوی را به شما یاد آوری کنیم.
نکته اول
هیچ گاه در جمع به دیگران نگویید که کودک ما خجالتی است. این کار باعث خواهد شد که او این مشکل را قبول کند. این کار ممکن است در اعتماد به نفس او تاثیر بگذارد. در واقع خودتان به کودک خود برچسب زده اید و این برچسب ممکن است تا سال ها با او همراه باشد.
نکته دوم
در جمع کودکتان مجبور به وارد شدن در گروه خاصی نکنید. اجبار به انجام کاری که به آن علاقه ندارد کمکی به او و اجتماعی شدنش نمی کند.
نکته سوم
خود را الگوی مناسبی برای فرزندتان قرار دهید. به خوبی در جامعه حاضر شوید و از مزیت های حضورتان در اجتماع برای او صحبت کنید.
نکته چهارم
تنبیه، مقایسه کردن با دیگران و شماتت را کنار بگذارید. هر انسانی در زندگی مشکلاتی دارد و با تنبیه و شماتت به هیچ عنوان جوابی نخواهید گرفت. این مسائل فقط اعتماد به نفس او کاهش داده و او را بیشتر از قبل منزوی خواهد کرد.
نکته پنجم
حال که به درستی از عهده تشخیص کودک منزوی بر آمده اید باید با او صحبت کنید و دلایل او را برای وارد نشدن به گروه بدانید. اگر می توانید مشکل او را حل کنید حتما به او کمک کنید اما اگر از پس این کار بر نمی آیید بهتر است با یک مشاوره خانواده و یا روانشناس مشورت بگیرید تا برای حل مشکلتان بهترین راه حل ها را به شما پیشنهاد دهند.
نکته ششم
با کودکتان بازی کنید و در بازی به او بیاموزید که تنهایی و انزوا نمی تواند در آینده برای او خوب باشد. می توانید خودتان بازی کردن در گروه را به او آموزش دهید. به آرامی تعداد افراد مشغول در بازی را زیاد کنید و به این شکل حضور در اجتماع را به او بیاموزید.
نکته هفتم
سعی کنید مهارت های فردی او را تقویت نمایید. با این کار اعتماد به نفس او افزایش می یابد و بهتر می تواند در جامعه حاضر شود.